Fazla mesai nedir?
4857 sayılı İş Kanunu’nun 41. Maddesi uyarınca, bir işçinin maaş hakedişi kapsamında haftalık çalışma süresi en fazla 45 saattir. Bu sınır, yasal olarak belirlenen maksimum çalışma süresidir. Haftalık 45 saati aşan çalışmalar ise fazla mesai olarak değerlendirilir ve işçiye bu süreler için fazla mesai ücreti ödenmelidir. Fazla mesai ücretinin hesaplanması, yine 4857 sayılı İş Kanunu’nun 41. Maddesinde belirtilen esaslar doğrultusunda gerçekleştirilir.
Ayrıca; İş Kanununa İlişkin Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Yönetmeliğinde fazla mesai uygulamaları ve sınırları konusunda da dikkat edilmesi gereken konular detaylı şekilde yer almaktadır.
Fazla mesaide üst sınır nedir?
Fazla çalışma süresinin toplamı bir yılda 270 saatten fazla olamaz. Bu süre sınırı, işyerlerine veya yürütülen işlere değil, işçilerin şahıslarına ilişkindir. Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma sürelerinin hesabında; yarım saatten az olan süreler yarım saat, yarım saati aşan süreler ise bir saat olarak kabul edilir.
filika.co kullanıyorsanız, fazla mesai hesaplamalarınız zaten otomatik olarak yapılıyor demektir.
Henüz kullanmıyorsanız, hemen keşfedin.
Fazla mesailer serbest zaman olarak kullanılabilir mi?
Evet, kullanılabilir. Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yapan işçi, isterse işverene yazılı olarak başvurmak koşuluyla, bu çalışmalar karşılığı zamlı ücret yerine, fazla çalıştığı her saat karşılığında bir saat otuz dakikayı, fazla sürelerle çalıştığı her saat karşılığında ise bir saat on beş dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir.
Kimlere fazla mesai yaptırılamaz?
Her çalışana fazla mesai yaptırılamaz. Kanunen fazla mesai yapması yasaklanmış çalışanlar aşağıdaki gibidir:
- 18 yaşını doldurmamış olanlara,
- İş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesi ile önceden veya sonradan fazla çalışmayı kabul etmiş olsalar bile sağlıklarının elvermediği işyeri hekimi veya Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı hekiminin, bunların bulunmadığı yerlerde herhangi bir hekimin raporu ile belgelenenlere,
- Gebe, yeni doğum yapmış veya çocuk emzirenlere,
- Kısmi süreli iş sözleşmesi ile çalıştırılanlara,
- 4857 sayılı Kanunun 42. maddesi uyarınca zorunlu nedenler ve 43. maddesi uyarınca olağanüstü haller dışında yer altında maden işlerinde çalışanlara fazla çalışma yaptırılamaz.
Fazla mesaide çalışanın onayı gerekli midir?
Evet. Fazla çalışma veya fazla sürelerle çalışma yaptırılmadan önce, işçiden yazılı onay alınması gerekmektedir. Sadece zorunlu nedenlerle veya olağanüstü durumlarda gerçekleştirilen fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma için bu yazılı onay şartı aranmaz.
Fazla mesailer nasıl belgelenir, bordroda nasıl gösterilir?
İşveren, fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma yaptırdığı işçilerin bu çalışma saatlerini gösteren bir belge düzenlemek, imzalı bir nüshasını işçinin özlük dosyasında saklamak zorundadır. İşçilerin işlemiş olan fazla çalışma ve fazla sürelerle çalışma ücretleri normal çalışmalarına ait ücretlerle birlikte, 4857 sayılı İş Kanununun 32 ve 34 üncü maddeleri uyarınca ödenir. Bu ödemeler, ücret bordrolarında ve İş Kanununun 37. maddesi uyarınca işçiye verilmesi gereken ücret hesap pusulalarında açıkça gösterilir.
Fazla mesai nasıl hesaplanır, çalışanlara nasıl ödenir?
4857 sayılı İş Kanunu’nun 41. Maddesi uyarınca, bir işçinin maaş hakedişi kapsamında haftalık çalışma süresi en fazla 45 saattir. Bu 45 saatlik süre yasal olarak belirlenen maksimum çalışma süresidir. Haftalık 45 saati aşan çalışmalar ise fazla mesai olarak kabul edilir ve işçiye fazla mesai ücreti ödenmesi gerekir. Fazla mesai ücretinin hesaplanması, aynı kanunun 41. Maddesi’nde belirtilen esaslara göre yapılır.
1. Hafta içi fazla mesai hesaplaması nasıl yapılır?
Her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir. Haftalık çalışma süresinin sözleşmelerle kırkbeş saatin altında belirlendiği durumlarda yukarıda belirtilen esaslar dahilinde uygulanan ortalama haftalık çalışma süresini aşan ve kırkbeş saate kadar yapılan çalışmalar fazla sürelerle çalışmalardır. Fazla sürelerle çalışmalarda, her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde yirmibeş yükseltilmesiyle ödenir.
2. Hafta tatili fazla mesai hesaplaması nasıl yapılır?
Haftalık çalışma saatini doldurduktan sonra işçi hafta tatiline hak kazanmaktadır. Hafta tatilinde tatil yapmaz ve çalışır ise, çalıştığı her saat için çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi sureti ile fazla çalışma ücreti ödenir.
3. Ulusal bayram ve genel tatil fazla mesai hesaplaması nasıl yapılır?
Ulusal bayram ve genel tatil günü olarak kabul edilen günlerde çalışmadıkları takdirde işçilere o günün ücretleri tam olarak ödenir. Tatil günlerinde çalışırlarsa, çalıştıkları her gün için ayrıca bir günlük ücret ödenir.
